Ryś - urodzony by być wolnym.

Ryś to drapieżnik, należy do rodziny kotowatych.
W Polsce wyróżnia się dwie populacje: nizinną i karpacką.
 Populacja karpacka: rysie zamieszkują  Tatry,  Beskidy, Bieszczady i Roztocze, populacja nizinna: północno- wschodnie tereny Polski.
Populacja Karpacka nie uległa zbyt drastycznym zmianom liczebności w ostatnich latach,
Natomiast w ciągu ostatnich lat zaobserwowano zmniejszenie a nawet miejscowy zanik populacji rysia  w północno- wschodniej Polsce. Przyczyną może być  rozdzielenie lasów i izolacja małych populacji w niedużych obszarach leśnych, bez możliwości migracji osobników pomiędzy subpopulacjami ( rysie migrują wyłączni terenami leśnymi), mogą też być zbyt intensywne odstrzały saren, będących głównym pożywieniem rysi, a także kłusownictwo. Rysie idąc śladami saren, same niestety często umierają w cierpieniach.
 Od 1995 roku rysie są pod ochroną.

 Na wskutek intensywnych polowań i nielegalnych odstrzałów w Puszczy Piskiej rysie wyginęły.
Przyrodnicy chcą odtworzyć populację  na Mazurach i przywrócić ten gatunek naturze.  W mazurskich lasach prowadzona jest reinkarnacja rysia w/g nowatorskiego programu prof. Krzywińskiego. W lasach budowane są woliery- zadaszone miejsca  imitujące naturalne warunki, w jakich żyją rysie.  Są tak zbudowane, że matka nie może opuścić tego miejsca natomiast młode mogą swobodnie wychodzić, by poznawać życie na wolności, a poznany świat staje się jego nowym domem. Rysie  młode rodzą się w maju i przez 9-10 miesięcy pozostają z matką.  Początkowo matka czuwa nad swoim dzieckiem, przywołuje go i ostrzega. Jej głos i zapach wskazuje malcowi gdzie ma wrócić. Małe rysie nie mają kontaktu z ludźmi..  Stopniowa nauka przy matce, pozwala rysiowi poznawać najbliższe otoczenie, później porusza się coraz dalej. Gdy rysie opuszczą woliery a co za tym idzie i matki, starsze rodzeństwo przejmuje opiekę nad nimi i uczy je polować  Bariery stworzone na starcie pozwalają przygotować je do życia na wolności. Chodzi o to by młode urodzone w niewoli, odzyskało dziki instynkt i potrafiło przetrwać w naturze.
 Rysie w czasie migracji, przemieszczają się terenami leśnymi, dlatego dobrze byłoby zaprojektować dzikie ekosystemy, zalesić pasy ziemi łącząc oddalone lasy, by  odtworzyć leśne korytarze Rysiowych  migracji.
Aktywna ochrona i pomoc jest konieczna by populacje ochronić przed wyginięciem i zagrożeniami cywilizacyjnymi.
Ograniczenie, a najlepiej zaprzestanie polowań  i walka z kłusownictwem na ssaki kopytne to jedna z metod by pomóc przetrwać rysiom.

 Zdjęcie zrobione dwa dni przed polowaniami, czy je jeszcze spotkam???

Współzależność między organizmami.

 Otaczający nas świat jest pełen cudów: bo czyż to nie cud, że z maleńkiego nasionka wyrasta piękny kwiat, z małego żołędzia wyrasta olbrzymi dąb, a z jajka wykluwa się ptaszek.
 Kod genetyczny zapisany w DNA informuje o wyglądzie, zachowaniu i predyspozycjach do zachowań.
Zwierzęta intuicyjnie wiedzą jak się zachować w razie zagrożenia, jak i gdzie budować domki, przebywają duże odległości w celach rozrodczych, niektóre zwierzęta tuż po przyjściu na świat skazane są na samotne życie w świecie pełnym niebezpieczeństw a mimo to wiedzą gdzie i w jakim kierunku się udać (malutkie żółwie po wykluciu, pędzą do wody).
Świat przyrody jest harmonijnie zaprojektowany.
 Istnieje tu wiele współzależności między dwoma gatunkami, które przynoszą obopólne korzyści.
Niektóre organizmy są ze sobą ściśle powiązane i nie potrafiły by żyć bez swojej wzajemnej pomocy.

Jednym z przykładów takiej współzależności są owady zapylające i rośliny.
 Rośliny owadopylne dostarczają owadom pyłku i nektaru bogatego w substancje odżywcze.
 W zamian owady zapylające : pszczoły, trzmiele, motyle zapylają te rośliny.  Pełne zapylenie powoduje wzrost plonu, polepsza jakość owoców i nasion, zwiększa ilość witamin i cukru  w owocach.

Rośliny i grzyby
 Grzyby nie potrafią same produkować pożywienia.
Niektóre infekują rośliny i pobierają z nich pożywienie.
Roślina pobiera więcej wody i składników odżywczych.
Strzępki grzyba dostają się do gleby, do której roślina nie ma dostępu,oplatają korzenie roślin i  wspomagają roślinę , dzięki czemu roślina szybciej rośnie i lepiej radzi sobie w niekorzystnych warunkach.

Symbioza porostów z grzybami,  porosty dają grzybom pokarm a w zamian za to grzyby dostarczają sole mineralne i wodę.
 Bakterie brodawkowe i rośliny motylkowe (np. groszek) - bakterie wiążą azot , groszek dostaje związki azotowe, a bakterie  w zamian od  rośliny  składniki odżywcze.
 Mszyce i mrówki.
 Mrówki jedzą słodki sok wydalany przez mszyce, które zyskują od mrówek ochronę przed drapieżnikami.

Duże gatunki ryb drapieżnych odwiedzają miejsca, gdzie żyją ryby czyściciele. Nie zjadają tych ryb, pozwalają im  żywić się pasożytami i resztkami pokarmu. w ten sposób czyszczą ich ciało  np.zęby, uszy.  Czyszczone ryby uwalniają się od dokuczliwych pasożytów z kolei ryby czyściciele zyskują pokarm.

Innym przykładem jest rak pustelnik i ukwiał.
Rak zapewnia transport  i dostęp do pokarmu a ukwiał broni swoimi parzydełkami raka przed drapieżnikami.
Ryba z rodziny babkowatych  żyję w zależności  z krewetką. Ryba  jest przewodnikiem  niewidomej krewetki i ułatwia jej zdobywanie pokarmu.
W razie niebezpieczeństwa ryba szturcha ogonem krewetkę, a ta przygotowuje dla siebie i ryby schronienie.