środa, 30 marca 2011

Klęski żywiołowe w lasach.

 Najważniejszymi  przyczynami współczesnych zagrożeń trwałości
lasów na świecie są wylesienia, zamieranie lasów pod wpływem przemysłu i zmian klimatu.
Głównym zagrożeniem dla wielofunkcyjnej roli lasu są
zjawiska o charakterze klęskowym.
 Są to głównie ekstremalne  zjawiska  klimatyczne  powodujące znaczne szkody gospodarcze do których  zalicza się silne wiatry ( huragany, trąby powietrzne, wiatry fenowe), wyładowania atmosferyczne, powodzie, susze,  intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, wstrząsy sejsmiczne, masowe występowanie szkodliwych owadów i grzybów patogenicznych, choroby roślin lub zwierząt.

Ostatnio coraz częściej dochodzi do tzw. klęsk ekologicznych, wynikających
z działalności człowieka np. pożary,  awarie przemysłowe, transportowe.

Nadchodzące dziesięciolecia zdaniem wielu  specjalistów mogą obfitować  w postępujące
przechodzenie anomalii pogodowych ze strefy zdarzeń "nadzwyczajnych"  do poziomu    "normalności".
Przewidywany jest postępujący deficyt wody, ale i gwałtowne obfite opady z jednoczesnym występowaniem susz, trąby powietrzne i huragany o niespotykanej sile
i rozmiarze powodowanych strat.
Na dużych obszarach dochodzi do strat przyrodniczych i ekologicznych.
Jest to wynik zmiany klimatu, dziury ozonowej, efektu cieplarnianego
i powstania nowych prądów oceanicznych.

Wiatry o charakterze gwałtownym wywołują głównie mechaniczne uszkodzenia drzew,
złamania,  wywracanie całych drzew, łamanie wierzchołków i pędów, nachylenia drzew
z naderwaniem systemów korzeniowych.
Wiatry wiejące  uporczywie w jednym kierunku wywołują w drzewostanach uszkodzenia chroniczne..Powodują one szkody zarówno  drzewostanu jak i gleby. Wiatry łamią
i  wyginają drzewa, wysuszają glebę i wywiewają ściółkę , powodując zubożenie gleby.
Najwięcej szkód czynią w lasach w słabo zwartych , bez podszytu i podrostu , w górach,
przy jeziorach i w lasach strefy nadmorskiej.

Jedną z najgroźniejszych klęsk w lasach są pożary, powodujące nieodwracalne zmiany ekologiczne. Zagrożenie pożarowe potęgowane jest coraz częstszymi okresami suszy z jednoczesnym występowaniem wysokich temperatur i silnych wiatrów.Zdecydowaną przyczyną powstawania pożarów leśnych jest bezpośrednia lub pośrednia działalność człowieka.

Innym groźnym w skutkach istotnym z punktu widzenia gospodarki leśnej zjawiskiem
są szkody wyrządzone przez owady i grzyby, które wpływają na choroby i zamieranie pojedynczych drzew jak i obszernych drzewostanów.
Na osłabienie kondycji zdrowotnej drzew i drzewostanów wpływają występujące na przemian okresy
suszy i powodzi. Wody powodziowe przepływające w sposób gwałtowny powodują podmywanie i odrywanie połaci wraz z porastającą roślinnością i drzewami. Natomiast wolno przepływające wody stagnujące  w obniżeniach terenu przez długie okresy czasu powodują szybkie powstanie beztlenowych  procesów gnilnych, zabójczych dla większości przedstawicieli fauny i flory.Zmniejszenie się  zawartości tlenu w powietrzu  glebowym prowadzi do obumierania korzeni i zabicia roślin.
Na zamierających i martwych drzewach obficie owocują grzyby.
Klęski lawin śnieżnych  i usuwisk błotnych  w lasach  są zdarzeniem lokalnym i  dotyczy
głównie terenów podgórskich i górskich o zalesionych stokach. Masy śniegu przechodzące przez lasy powodują wyłamania drzew i bardzo silne niszczenie drewna związane z pęknięciami i skręceniami  włókien.

Lasy Polski - kraju położonego w strefie klimatu umiarkowanego na granicy ścierania się
wpływu klimatu oceanicznego i kontynentalnego nie są przygotowane na te zjawiska.
By utrzymać trwałość lasów i przekazać je  następnym pokoleniom w jeszcze lepszym stanie
przed leśnikami stoi bardzo trudne zadanie: przebudowa drzewostanu,  zwiększenie ilości gatunków  liściastych, utrzymanie odpowiedniego zwarcia,  wprowadzenie i pielęgnowanie podszytu, wprowadzanie  żywopłotów  łamiących siłę wiatru.

Jako ciekawostkę podam , ze w niektórych państwach Europy np. w Irlandii  jest zabroniony wstęp do lasu w innych  jest on odpłatny . Doceńmy więc wielofunkcyjną  rolę lasów :  gospodarczą, przyrodniczo- krajobrazową, ekologiczną , turystyczno-rekreacyjną , dającą schronienie, noclegownię i pożywienie wielu gatunkom zwierząt . Dbajmy o nie i  mądrze  korzystajmy z różnorodnych  możliwości   naszych polskich lasów .

Brak komentarzy: