 |
| Zdjęcia użyczono za zgodą autorów witryny http://krev.bnx.pl/news.php |
Naturalna dolina to nieuregulowana , meandrująca rzeka
o zróżnicowanej głębokości, posiadająca piaszczyste łachy
i wysepki, skarpy o różnym nachyleniu, dolina wypełniona mozaiką różnorodnych ekosystemów, że starorzeczami, mokradłami i lasami łęgowymi.
W wyniku obfitych deszczy lub topnienia śniegu rzeki przybierają, tak było zawsze, ale rozmiar strat jest wynikiem nieprawidłowej gospodarki człowieka.To człowiek od wieków "ujarzmiał " wodę ,
by tym sposobem zdobyć przestrzeń życiową. Wraz z rozwojem nauki wykształciły się
różne sposoby "zdobywania " obszarów pod zabudowę a także systemy ochrony przed powodzią.
Najczęściej popełnianym błędem w historii ochrony przeciwpowodziowej było przekonanie że rzeki niejednokrotnie płynące wieloma korytami można wtłoczyć w jedno koryto i jego wąskie międzywale,
nie pozwalając jej na rozlewanie się po dolinie. W tym celu prostowano rzeki, odcinano meandry
i starorzecza, wycinano lasy łęgowe, betonowano brzegi, budowano wały blisko koryt rzek.
W efekcie wyrządzano olbrzymie straty w ekosystemach rzecznych i nadrzeczach, nie zmniejszając ryzyka wystąpienia katastrofy powodziowej.
Na terenach , gdzie jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie pozwalano się budować - był to teren zalewowy , obecnie w pobliżu dolin rzecznych zlokalizowano zabudowę .
Nawet tereny leżące w depresji w stosunku do rzeki traktowane są jako bezpieczne tereny budowlane.
Najwyraźniej planiści i stratedzy zapomnieli, że naturalną cechą rzek jest okresowe występowanie wielkich wód na tereny zalewowe.
Tradycyjny system ochrony przeciwpowodziowej polegający na zwiększeniu odpływu z zagrożonego
terenu, zwiększa zagrożenie powodziowe na niżej położonych odcinkach rzeki i na jej dopływach. Zwiększenie prędkości przepływu powoduje, że obwałowania w czasie katastrofy,
pod naciskiem fali zostają często przerwane.
Tradycyjne metody hydrotechniczne uwidoczniły bezradność stosowanych
technicznych środków ochrony przeciwpowodziowej..
Ani uregulowane rzeki, ani olbrzymie zbiorniki retencyjne, ani potężne obwałowania rzek,
czy też wybetonowanie koryt nie uchroniły terenów przed powodzią .
Wybór rozwiązań działań przeciwpowodziowych musi opierać się na przesłankach ekonomicznych ,
w których to priorytetem powinno być życie ludzkie, nie mniej jednak musi uwzględniać wartość środowiska przyrodniczego.
Czy można ograniczyć straty jakie niesie wodny żywioł przy zachowaniu walorów przyrodniczych?
Kompromisowym rozwiązaniem jest współpraca ekologów z hydrotechnikami i wspólne poszukiwanie metod i sposobów , które mogą służyć jednocześnie ochronie przeciwpowodziowej
i ochronie przyrody, to rozwiązania techniczne z jednoczesnym uwzględnieniem wartości środowiska naturalnego.
Tradycyjne środki techniczne są dopuszczalne wyłącznie w celu ochrony terenów zurbanizowanych
i obszary priorytetowej ochrony zabytków. ograniczenie rozwoju budownictwa na terenach objętych zasięgiem wód powodziowych jest najbardziej skutecznym działaniem w zakresie minimalizacji szkód powodziowych, a przede wszystkim strat materialnych oraz życia ludzkiego.
Prawdopodobieństwo powodzi może znacząco zmniejszyć spowolnienie spływu wód
poprzez swobodne ukształtowanie linii brzegowej, przywrócenie terenów zalewowych
poprzez odtworzenie wilgotnych łąk, mokradeł, turzycowisk, zachowanie lasów i zarośli łęgowych,
oraz odsunięcie wałów od koryt rzek.
Wdrożenie przyjaznej środowisku strategii ochrony przed powodzią to:
- zwiększenie rezerw powodziowych w sztucznych zbiornikach
- ułatwianie przesiąkania wody deszczowej do gruntu, poprzez niepokrywanie go betonem, asfaltem
- zakaz regulacji i prostowania rzek
- ochrona i odtwarzanie mokradeł i terenów podmokłych, lasów łęgowych i starorzeczy
- zwiększanie pojemności dolin rzecznych, poprzez odsuwanie wałów od koryt
- renaturyzację cieków wodnych
- zniechęcanie do zabudowy terenów zalewowych
- rygorystyczne przestrzeganie zakazu wypalania traw
- likwidacja dzikich wysypisk śmieci, zwłaszcza w pobliżu rzek
Lokalizacja budynków winna być w odległości od rzek większej niż ostanie największe zalane tereny
Mapy terenów zalewowych powinny być sporządzone dla zasięgu wody co najmniej stu letniej powodzi, dla wyznaczenia stref zagrożenia.Na podstawie map zasięgu wody, jej głębokości a nawet prędkości specjaliści są w stanie wyznaczyć strefę z całkowitym zakazem zabudowy i strefy ograniczonej budowy o specjalnych wymaganiach technicznych.
Obowiązkowo należy wyznaczyć obszary, na których oddajemy rzekom przestrzeń .
Należy pamiętać, że wykonywanie koniecznych prac w dolinach rzecznych może być prowadzone
w okresie poza lęgowym ptactwa czyli pomiędzy sierpniem a marcem.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz